De innovatierace van buizenpost naar Hyperloop

De ‘lange negentiende eeuw’ die zich afspeelde vanaf de Franse Revolutie (1789) en de Eerste Wereldoorlog (1914) is in vele opzichten revolutionair te noemen. Het is de eeuw waarin Napoleon Bonaparte zijn leger begon aan te voeren, de eerste werkende telefoon werd uitgevonden door Carles Boursel en de eeuw waarin de Schotse ingenieur William Murdoch ontdekte dat capsules door middel van boven- en onderdruk door buizen te verzenden waren. Het bleek de oplossing voor interne logistiek: buizenpost.

Beurswaarde? Buizenpost!

Grote kans dat mensen die geboren zijn na het jaar 2000 niet eens weten wat buizenpost is. Toch is het jarenlang de meest veilige en efficiënte wijze geweest waarin geld, documenten en voorwerpen werden getransporteerd. Via een uitgebreid buizenstelsel en een eenvoudig systeem van boven- en onderdruk werd het ineens mogelijk om deze voorwerpen over grote afstanden te verzenden. De allereerste instelling die werd aangesloten op buizenpost was de plaatselijke beurs, want het was tussen de jaren 1853 en 1875 van groot belang om op tijd over de juiste koersberichten te beschikken. Pas een jaar nadat de beurzen het succes van de buizenpost zagen, werd het beschikbaar gesteld voor andere bedrijven en instellingen.

Buizenpost: veilig voor bank en consument

Nadat buizenpost haar meerwaarde had bewezen voor de beurs, wilden ook andere bedrijven (zoals banken) het buizenpostsysteem gebruiken. Buizenpost was veilig én efficiënt voor het transporteren van geld: de capsule met geld werd afgesloten door buizen geperst en kon met gemak een snelheid bereiken van 25 kilometer per uur. Hiermee was buizenpost niet alleen veiliger, maar ook sneller dan een koerier die zich door de bank moest begeven.

Tegenwoordig zijn er nog maar weinig buizenstelsels in werking. Parijs had tot 1984 een buizenpostsysteem met een totale lengte van ruim 450 kilometer. De door perslucht gedreven kokers tikten hier met gemak de 70 kilometer per uur aan. Het ondergrondse buizenstelsel in Praag telde maar liefst 55 kilometers. Buizenpost leek een succesvolle uitvinding. Tot de tweede helft van de vorige eeuw.

Revolutie van de automatisering

De beëindiging van de Tweede Wereldoorlog zorgde ervoor dat er ruimte en geld kwam voor de ontwikkeling van automatisering en ICT. De economie en de maatschappij veranderden in hoog tempo, ook binnen de banken. De eerste geldautomaat werd geplaatst door Gemeentegiro Amsterdam (’69), 20 jaar later de betaalautomaat en vanaf het tweede millennium namen de bankkantoren geleidelijk af door de komst van het tele- en internetbankieren. Ook de buizenpost verloor haar populariteit door het afnemende contante geld. De telefoon en het internet hebben de buizenpost voor interne logistiek binnen de banken onnodig gemaakt.

Hoewel buizenpost dus niet meer gebruikt wordt zoals in de 18e en 19e eeuw, wordt in de techniek achter het buizenstelsel steeds meer geïnvesteerd. Studenten van TU Delft hebben in januari 2017 de eerste plek veroverd in de finale van Elon Musks Hyperlooprace in Los Angeles. De Hyperloop is een treinsoort die met bijna 1000 kilometer per uur door een vacuüm tunnel schiet. Door deze uitvinding zou je in een half uurtje van Amsterdam naar Parijs kunnen reizen. De ontdekking van de Schotse ingenieur William Murdoch is daarmee geen debacle, maar een uitvinding waar decennia later nog steeds aan ontwikkeld wordt. Mede dankzij het populaire internet.

Potlood tussen je tanden

Een potlood tussen je tanden maakt gelukkig, las ik laatst in een onderzoek van Psychologie Magazine. Niet omdat het potlood zelf je gelukkig maakt, maar omdat het gedrag dat je uitoefent, (namelijk het potlood tussen je tanden) leidt tot een gelukkig gevoel. Klink dat logisch?

Geluk

Als klein meisje zag ik al snel dat succes belangrijk zou worden in mijn leven. In de omgeving waar ik ben opgegroeid was niet veel geld en daardoor was niet iedereen altijd even gelukkig. Wat mij écht gelukkig zou maken, was een goede baan. Succesvolle mensen waren in mijn gedachten altijd gelukkig, simpelweg omdat ik dacht dat succes geluk bracht. En daarmee waren geld, succes en geluk altijd pijlers waarin ik mij op vastpinde. Succes leidt immers in veel gevallen tot meer geld. En geld maakt gelukkig. Zo klaar als een klontje, toch?

Werkgeluk

Dat succes zorgt voor geluk, daar ben ik op teruggekomen. Geluk in mijn werk draait voor mij niet om euro’s! Succes maakt mij niet gelukkig, sterker nog: werkgeluk maakt mijn succes. Geluk, gezondheid en welzijn zijn mijn voorwaarden om te werken, daarmee behaal ik mijn persoonlijke doelen. Mijn werkgeluk haal ik uit verbinding met collega’s en de ruimte om fouten te maken.

Dat heeft ongetwijfeld te maken met mijn rol als starter op de arbeidsmarkt. Ik ben mij er dan ook van bewust dat mijn persoonlijke geluksvoorwaarden veranderen. Per maand, per jaar of misschien wel per levensfase. Het gedrag dat ik uitoefen, zoals het fouten durven maken, leidt daarmee voor mij tot een geluksgevoel.

Gelukkig zijn

Terug naar dat potlood: de kracht van het potlood zit niet in het potlood zelf, maar in je eigen gedrag. Jouw gedrag leidt tot een gevoel, in dit geval door het potlood dat een kunstmatige lach op je gezicht maakt. Dat stimuleert je lachspieren en je hersenen maken vervolgens de bijbehorende geluksstofjes aan. Je lacht niet omdat je je blij voelt. Je voelt je blij, omdat je lacht.